Quản lý thực phẩm chức năng còn nhiều bất cập, Bộ Y tế đề xuất sửa đổi Nghị định 15 và tăng cường hậu kiểm để siết chặt chất lượng, bảo vệ người tiêu dùng.

Quản lý thực phẩm chức năng hiện đang là vấn đề nóng trong lĩnh vực an toàn thực phẩm tại Việt Nam. Khi nhu cầu tiêu dùng tăng mạnh, đặc biệt sau đại dịch, các lỗ hổng trong pháp lý và thực tiễn giám sát sản phẩm càng bộc lộ rõ rệt. Để siết chặt chất lượng, Bộ Y tế đang dự thảo sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP, bổ sung cơ chế hậu kiểm và tiêu chuẩn rõ ràng cho doanh nghiệp.

I. Thực trạng quản lý thực phẩm chức năng

1. Tăng trưởng nhanh, kiểm soát chậm

Thị trường thực phẩm chức năng tại Việt Nam ghi nhận hơn 10.000 sản phẩm đã được tự công bố, với hơn 4.000 doanh nghiệp tham gia. Tuy nhiên, quản lý thực phẩm chức năng hiện vẫn chủ yếu dựa trên cơ chế tự chịu trách nhiệm, dẫn đến tình trạng sản phẩm kém chất lượng trôi nổi và quảng cáo sai sự thật.

2. Vi phạm phổ biến và khó xử lý

Cơ quan chức năng liên tục phát hiện nhiều vi phạm: sản phẩm ghi công dụng điều trị, quảng cáo quá mức, dùng hình ảnh bác sĩ, chuyên gia giả mạo. Tuy vậy, công tác hậu kiểm lại thiếu nguồn lực. Đây là một trong những lỗ hổng lớn trong hệ thống quản lý thực phẩm chức năng hiện tại.

II. Những bất cập cần khắc phục

1. Cơ chế tự công bố gây khó khăn trong hậu kiểm

Doanh nghiệp chỉ cần nộp hồ sơ tự công bố là được lưu hành sản phẩm. Điều này khiến cơ quan quản lý mất kiểm soát đầu vào. Nhiều sản phẩm không kiểm nghiệm, không đủ điều kiện nhưng vẫn được bày bán công khai. Việc quản lý thực phẩm chức năng trở nên hình thức nếu không có cơ chế hậu kiểm đủ mạnh.

2. Quảng cáo thực phẩm chức năng tràn lan

Hiện nay, nhiều sản phẩm quảng cáo với các cụm từ “chữa bệnh”, “thay thế thuốc”, “hiệu quả sau 7 ngày”... mà không bị xử lý kịp thời. Điều này gây nhầm lẫn nghiêm trọng và làm mất niềm tin vào hệ thống quản lý thực phẩm chức năng.

III. Bộ Y tế đề xuất sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP

Trước thực tế đó, Bộ Y tế đang xây dựng dự thảo sửa đổi nghị định theo 3 hướng:

• Thắt chặt tiêu chuẩn doanh nghiệp được phép tự công bố;

• Tăng cường hậu kiểm theo tiêu chí rủi ro (đối với sản phẩm quảng cáo nhiều, phản ánh xấu);

• Quy định chặt chẽ nội dung quảng cáo, loại bỏ ngôn ngữ gây hiểu lầm.

Dự thảo mới sẽ tạo ra một bước tiến lớn trong công tác quản lý thực phẩm chức năng, cân bằng giữa phát triển thị trường và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

IV. Đề xuất chính sách hậu kiểm thông minh

Việc sửa đổi Nghị định 15 cần gắn liền với cơ chế hậu kiểm hiện đại:

• Ứng dụng công nghệ số trong giám sát quảng cáo;

• Thành lập cơ sở dữ liệu quốc gia về thực phẩm chức năng;

• Huy động tổ chức độc lập tham gia kiểm nghiệm định kỳ;

• Tăng cường xử phạt và công khai thông tin vi phạm trên phương tiện truyền thông chính thống.

Những chính sách này không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý thực phẩm chức năng mà còn thúc đẩy doanh nghiệp làm ăn minh bạch, bền vững.

V. Vai trò của người tiêu dùng

Cùng với các biện pháp của cơ quan nhà nước, người dân cũng cần chủ động:

• Kiểm tra mã QR truy xuất nguồn gốc sản phẩm;

• Tìm hiểu kỹ thành phần, công dụng trước khi mua;

• Báo cáo cơ quan chức năng khi phát hiện sản phẩm sai phạm.

Sự phối hợp giữa người tiêu dùng, doanh nghiệp và cơ quan quản lý là yếu tố quyết định thành công của hệ thống quản lý thực phẩm chức năng mới.

Kết luận

Thực phẩm chức năng có thể đóng vai trò quan trọng trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, nếu không quản lý thực phẩm chức năng một cách nghiêm túc, có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng về y tế và niềm tin xã hội. Sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP chính là bước đi tất yếu để thiết lập lại trật tự và tạo ra thị trường lành mạnh, hiệu quả và an toàn hơn cho người dân Việt Nam.

CÔNG TY LUẬT TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN NEW & NEW

Địa chỉ trụ sở chính: 3A Đồng Nai, Phường 2, quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh.

Tổng đài tư vấn: 090.180.6668

Email: info@newlawfirm.com.vn

Website:https://newlawfirm.com.vn/