Sổ kế toán theo Thông tư 99/2025/TT-BTC là nội dung doanh nghiệp phải cập nhật vì liên quan trực tiếp đến việc ghi chép, phản ánh tài sản, nguồn vốn và lập báo cáo tài chính từ năm 2026. Thông tư 99/2025/TT-BTC do Bộ Tài chính ban hành ngày 27/10/2025 hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp, trong đó Chương IV nêu rất rõ về sổ kế toán và cách mở – ghi – khóa sổ.
02 quy định mới về sổ kế toán theo Thông tư 99/2025/TT-BTC
I. Căn cứ pháp lý
-
Luật Kế toán 2015.
-
Các văn bản hướng dẫn Luật Kế toán 2015 và văn bản sửa đổi, bổ sung, thay thế.
-
Thông tư 99/2025/TT-BTC ngày 27/10/2025 của Bộ Tài chính.
-
Phụ lục II và Phụ lục III ban hành kèm theo Thông tư 99/2025/TT-BTC.
II. Quy định thứ nhất: nội dung về sổ kế toán theo Thông tư 99/2025/TT-BTC
Theo Chương IV Thông tư 99/2025/TT-BTC, sổ kế toán của doanh nghiệp phải thực hiện đúng Luật Kế toán và các văn bản liên quan.
-
Bắt buộc tuân thủ khung pháp lý
-
Sổ kế toán phải lập theo Luật Kế toán 2015 và văn bản sửa đổi, bổ sung.
-
Doanh nghiệp được tham khảo các biểu mẫu sổ kế toán tại Phụ lục III Thông tư 99/2025/TT-BTC.
-
-
Được phép thiết kế hoặc sửa đổi biểu mẫu
-
Nếu đặc thù ngành nghề, mô hình SXKD khác, doanh nghiệp có thể tự thiết kế thêm hoặc sửa đổi, bổ sung biểu mẫu sổ kế toán so với mẫu hướng dẫn.
-
Tuy nhiên, mẫu tự thiết kế phải bảo đảm các yêu cầu tại khoản 1, 2, 3, 4 Điều 24 Luật Kế toán 2015: phản ánh đầy đủ – kịp thời – trung thực – minh bạch – dễ kiểm tra – đối chiếu được tài sản, nguồn vốn.
-
Khi doanh nghiệp sửa mẫu sổ, phải ban hành Quy chế hạch toán kế toán (hoặc tài liệu tương đương) để làm căn cứ thực hiện và phải nêu rõ trách nhiệm trước pháp luật.
-
-
Trường hợp không tự thiết kế
-
Nếu doanh nghiệp không có nhu cầu sửa đổi, cứ áp dụng nguyên mẫu sổ kế toán tại Phụ lục III ban hành kèm theo Thông tư 99/2025/TT-BTC.
-
=>Như vậy, điểm mới đầu tiên của sổ kế toán theo Thông tư 99/2025/TT-BTC là: vẫn giữ nguyên tính bắt buộc theo Luật Kế toán nhưng mở rộng quyền chủ động về biểu mẫu cho doanh nghiệp, miễn là có quy chế nội bộ rõ ràng.
III. Quy định thứ hai: mở sổ, ghi sổ và khóa sổ kế toán
Thông tư 99/2025/TT-BTC quy định rõ quy trình “đầu – trong – cuối” kỳ kế toán:
-
Mở sổ
-
Sổ kế toán phải được mở đầu kỳ kế toán năm.
-
Doanh nghiệp mới thành lập phải mở sổ từ ngày thành lập.
-
-
Ghi sổ
-
Việc ghi sổ phải căn cứ trên chứng từ kế toán hợp pháp.
-
Nội dung trên sổ phải được ghi kịp thời, rõ ràng, đầy đủ, chính xác, trung thực với chứng từ.
-
Đây là yêu cầu bắt buộc để sau này cơ quan thuế, kiểm toán, thanh tra có thể đối chiếu, kiểm soát.
-
-
Khóa sổ
-
Doanh nghiệp phải khóa sổ tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán để lập Báo cáo tài chính.
-
Ngoài ra, được phép (và có khi phải) khóa sổ trong các trường hợp khác theo quy định pháp luật (chia tách, sáp nhập, chuyển đổi, giải thể…).
-
Điểm này làm rõ rằng sổ kế toán theo Thông tư 99/2025/TT-BTC không chỉ là mẫu sổ, mà là một quy trình quản trị dữ liệu kế toán: mở đúng – ghi đúng – khóa đúng.
IV. Hệ thống tài khoản kế toán từ 01/01/2026 (liên quan trực tiếp tới sổ)
Từ 01/01/2026, doanh nghiệp áp dụng hệ thống tài khoản kế toán tại Phụ lục II của Thông tư 99/2025/TT-BTC để ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế phát sinh.
-
Doanh nghiệp được sửa tên, số hiệu, kết cấu, nội dung phản ánh của tài khoản để phù hợp đặc thù quản lý, nhưng không được làm sai lệch chỉ tiêu báo cáo tài chính.
-
Khi sửa tài khoản, doanh nghiệp phải ban hành Quy chế hạch toán kế toán tương ứng.
-
Nếu không sửa, cứ áp dụng đúng Phụ lục II.
Điều này gắn trực tiếp với sổ kế toán theo Thông tư 99/2025/TT-BTC vì: hệ thống tài khoản → ghi sổ → báo cáo tài chính. Nếu tài khoản không thống nhất, sổ sẽ không đối chiếu được.
V. Một số lưu ý triển khai cho doanh nghiệp
-
Ban hành quy chế nội bộ: nếu bạn chỉnh mẫu sổ hoặc tài khoản → phải có văn bản hóa.
-
Đào tạo lại kế toán: vì từ 01/01/2026 áp dụng hệ thống tài khoản mới, nên phải hướng dẫn lại cách mở – ghi – khóa sổ.
-
Kiểm tra phần mềm kế toán: phần mềm cần cập nhật mẫu sổ kế toán theo Thông tư 99/2025/TT-BTC để in/đối chiếu khi cơ quan thuế yêu cầu.
-
Lưu trữ và minh bạch: sổ phải thể hiện được tính minh bạch, dễ kiểm tra, đặc biệt với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết.
VI. Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Sổ kế toán theo Thông tư 99/2025/TT-BTC có bắt buộc phải theo mẫu không?
Không bắt buộc phải giữ nguyên mẫu trong Phụ lục III. Doanh nghiệp được thiết kế thêm hoặc sửa đổi, miễn là tuân thủ Điều 24 Luật Kế toán 2015 và có quy chế hạch toán.
2. Khi nào phải khóa sổ kế toán theo Thông tư 99/2025/TT-BTC?
Phải khóa sổ vào cuối kỳ kế toán để lập báo cáo tài chính và khi pháp luật yêu cầu (chia tách, giải thể, chuyển đổi).
3. Doanh nghiệp mới thành lập có phải mở sổ ngay không?
Có. Sổ kế toán phải được mở từ ngày thành lập doanh nghiệp.
4. Hệ thống tài khoản mới áp dụng từ khi nào?
Từ 01/01/2026, theo Phụ lục II Thông tư 99/2025/TT-BTC.
5. Có được sửa tài khoản kế toán cho phù hợp mô hình không?
Được, nhưng phải ban hành quy chế và không được làm thay đổi chỉ tiêu báo cáo tài chính.
CÔNG TY LUẬT TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN NEW & NEW
Địa chỉ trụ sở chính: 195 Nguyễn Hồng Đào, Phường Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh.
Tổng đài tư vấn: 090.180.6668
Email: info@newlawfirm.com.vn
Website:https://newlawfirm.com.vn/

